BIOS Güncelleme ( Resimli Anlatım )

Sıkca Sorulardan Biri.. !! Özellikle Bilmeyenlere Yönelik Resimli Anlatım
Şekliyle ......

1 - BIOS NEDİR
?

BIOS adı “Basic Input /
Output System” ( Temel Giriş / çıkış Sistemi) kelimelerinin baş harflerinin
birleşmesiyle meydana gelmiştir. ROM adını verdiğimiz “Read Only Memory” (Sadece
Okunabilir Bellek) bir çip içine depolanmıştır.En son çıkan anakartların çoğu
şimdilerde kullanıcılar tarafından kolayca güncellenebilen Flash BIOS olarak da
bilinen EEPROM “Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory” (
Elektrikle Silinebilir Programlanabilir Sadece Okunabilir Hafıza)
kullanmaktadır. (Daha önceki BIOS ların çipleri güncellenebilmek için anakarttan
fiziksel olarak çıkartılır ve daha yenisi ile değiştirilirdi) Bilgisayarı ilk
açtığımızda çalıştırılan ilk program BIOS dur.İlk olarak bilgisayarın donanımını
tarar ve test eder (Bu işlem Power On Self Test veya POST olarak adlandırılır )
Daha sonra BIOS işletim sistemini yükler. BIOS içindeki bilgiler bazı zamanlar
CMOS diye de adlandırılan SETUP programı ile değiştirilebilir.Run Time Service
olarak adlandırılan aynı zamanda BIOS ‘un bir fonksiyonu olan komut kümesi
bilgisayarın donanımını kontrol etme işleminde işletim sistemine ve uygulama
programlarına yardım eder. (2) BIOS ,bilgisayarın donanımı hakkında tüm bilgiye
sahip olur ve bu donanımların birbirleri ile haberleşmeleri işlemini BIOS
üstlenir. (1) örneğin ses kartı, modem gibi parçaları üzerinde barındıran bir
anakart aldığınızda, anakartınızın üzerine takılı olan aygıtların listesini
işletim sisteminize BIOS verir. Anakart üzerinden desteklenen bir donanımı iptal
ettiğimizde ise (örneğin, BIOS'dan anakartın ses özelliğini iptal ettik) işletim
sisteminiz bu aygıtı artık görmeyecektir. Diğer taraftan, BIOS bir yazılım
olduğundan, anakartın dengeli + performanslı çalışması için kullanıcılara ayar
yapma olanağı sunuyor.

Bu paragraftan çıkartacağımız sonucu ise şöyle
özetlersek daha kalıcı olabilir: "BIOS, anakartınızın özelliklerini ve üzerine
takılı olan donanımların çalışması için gereken parametreleri, kullandığınız
işletim sistemine aktaran, minik bir işletim sistemidir." çeşitli BIOS üreten
firmalar vardır.Bunlar: AWARD, AMI ve Phoenix BIOS. Phoenix BIOS ile AWARD BIOS
birleşerek, bazı anakartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS'lardan kullanılmaya
başlandı.


P6-BXA Model Bir Anakart üzerindeki
Bios
Güç Düğmesine bastıktan hemen sonra, BIOS devreye giriyor ve POST (Power
On Self Test)denen kısa bir analiz-test yapıyor. Bu analiz ile birlikte, üzerine
takılı olan PnP (Tak ve çalıştır) aygıtları tanımaya olanak sağlıyor. Bir
aksilik olduğunda bunu size yazılı mesaj olarak ya da ses ile bildiriyor. Tahmin
edeceğiniz üzere, BIOS, -diğer anlamda- PC'nin boot etmesi için gereken bir
sistemdir.!

2 - BIOS GÜNCELLEME
NEDİR ?

Tıpkı işletim
sistemlerinde olduğu gibi BIOS'lar da hata içerebilir. Eğer anakartınız bir
donanım ile çalışmayı reddediyorsa, veya uyumsuzluk yapıyorsa, bu sorunları
ve(ya) hataları BIOS güncellemeleri ile gidermek mümkün. Kısacası BIOS
güncellemesi, anakartınızın üreticisinin çıkardığı daha yeni BIOS sürümünü,
kullandığınız BIOS ile değiştirmektir. Ortada bir sorun yokken BIOS Güncellemek
pek mantıklı değil. Ama yeni özellikler gelmiştir, kritik sorunlar
giderilmiştir, o zaman BIOS’u güncelleriz. BIOS güncelleme sadece sorunları
gidermek için yapılan bir işlem değil.. örneğin yeni bir işlemci çıktı,
anakartımız teorik olarak bu işlemciyi destekliyor. Ama işlemciyi taktığımızda,
işlemcinin yanlış algılandığını görüyoruz. Bu durumda BIOS ‘u güncelleriz ve
yeni işlemcimizin tam olarak algılandığını görürüz. Bu güncelleme işini, BIOS
yazılımının türüne göre veya anakart üreticisine göre farklı farklı yazılımlar
ile yapabilmemiz mümkün. örneğin, AWARD BIOS kullanan bir kişi, BIOS güncelleme
yaparken AWDFLASH programını kullanır. Anakart üreticine göre de değişir
demiştik. Asus anakartlar AWARD BIOS kullanmasına rağmen, AFLASH adında
kendilerine has bir program kullanırlar.

3 - BIOS GÜNCELLEME İŞLEMİ İÇİN NELER
GEREKLİDİR?

BIOS
güncelleme işlemi, eğer kurallara uyulmaz ise riskli bir iştir. Kurallara
uyarsanız çok basit bir işlem. Eğer anakartınızın üreticisinin sayfasında
yazılanlara harfiyen uymazsanız, BIOS yazılma işlemi başarısız olarak sisteminiz
tekrar açılmayabilir. BIOS Güncelleme işlemlerine başlamadan önce, anakart
üreticinizin yazdığı uyarılara tam olarak uyun.Gerekli olan ve bilmeniz gereken
şeylere topluca bir göz atalım:

- Anakartınızın Markası & Modeli
-
Anakartınızın üreticisinin Web Sitesi
- Anakartınız için gereken BIOS
dosyaları ve sistem disketi
Anakart üreticilerini BIOS dosyaları için sunduğu
direkt adresler ve programların adresleri:

ASUS : http://www.asus.com.tw/products/motherboard/bios.html
GigaByte: http://www.gigabyte.com.tw/support/mbbios_index.htm
Abit : http://www.abit-usa.com/english/down...pdate/main.htm
MSI : http://www.msi.com.tw/support/bios/main.htm
Soyo : http://www.soyousa.com/686bios.html
INTEL : http://support.intel.com/support/motherboards/desktop/
IWILL : http://www.iwillusa.com/support/Prod...sp?SupportID=8
FIC : http://www.fic.com.tw/techsupport/dr...earchbios1.asp
SpaceWalker (Shuttle) : http://www.spacewalker.com/english/download.htm
Tyan : http://www.tyan.com/support/html/bios_support.html

4 - ANAKARTIN MARKASINI VE MODELİNİ
ÖĞRENME
AWARD BIOS
(1) BIOS
güncelleme işlemini anakartımızın markasına ve modeline göre yaparız. Bu sebeple
anakartımızın markasını ve modelini öğrenmek durumundayız. Satın aldığımız
sistemin özelliklerine bakarız ve hiçbir şeyin yazılı olmadığı görülür. Aslında
en garantili ve kısa yol kasanızın içini açıp, anakartın üzerinde isim aramak
olacaktır. Bazı üreticiler, anakartın üzerine marka yerine bazen model
yazabiliyorlar. Dolayısıyla markayı anlamak güçleşiyor. Fakat bilgisayarın
kasasını açmadan da anakartın markasını ve modelini öğrenebiliyoruz.
Anakart
üreticilerini, kullandığı AWARD ve AMI BIOS'lar sayesinde anlıyoruz. PC'yi
açtıktan sonra RAM'ın sayıldığı ekranda iken Pause tuşuna basarak ekrandakileri
inceleyin. En altta, ilk bakışta vasıfsız gibi duran bir çok rakam ve harf
bulunuyor. İşte her üreticinin kendine has bir id(kimlik) numarası
bulunuyor. Her üreticinin kimlik numarası farklı ve bu numara aşağıda işlevsiz
gibi duran bir dizi rakam ve harfin içerisine gizlenmiştir. Fakat günümüzde
çıkan son model anakartlarda, bu işlemlere fazla gerek kalmıyor. Markalı bir
anakart aldıysanız, POST ekranındayken, anakartınızın markası ve modeli çok açık
bir şekilde görünmektedir.



Fakat çoğu
anakartta, kodlar yer alıyor. örneğin yukarıdaki resimde altı çizili ve işaretli
yerlerde, marka ve model yerine, genelde kodlar yer alıyor ve biz bu kodları
kullanarak anakartımızın markasını bulacağız.CTBIOS adlı bir progr*** eğer AWARD
BIOS'lu bir anakarta sahipseniz, bu kodları kendisi analiz ederek, anakartınızın
markasını sizlere söylüyor. Ama modelini söyleyemiyor. Her üreticinin
sayfasında, anakartın modelini nasıl bulacağınız ile ilgili bilgiler yer
almakta.
Bu programı, www.hwstation.com/files/pcmag/ctbios.zip adresinden
çekebilirsiniz. Anakartımızın markasını nasıl bulacağımıza gelelim şimdi. Award
BIOS'lar için, altını çizip B harfiyle işaretlenen yerde yazan yazıya bakın:
6A6S7M49C. Buradaki ilk 5 karakter, yani 6A6S7 anakartta kullanılan yongaseti
hakkında bilgi verir. Bundan sonraki 6. ve 7. karakterler ise, yani M4,
anakartınızın üreticisinin kod adını taşımaktadır. Son 2 karakter işimize
yaramıyor. Bu kodlar her anakartın üreticine göre farklılık gösterir. Siz kendi
anakartınızdaki kodları edindikten sonra www.motherboards.org/moboidtools.html adresine giderek, BIOS
String ID bölümüne bu kodu yazacaksınız ve sonuca ulaşacaksınız.
Bazı
anakartlarda, A harfiyle işaretlenen yerde, Kuzey ve Güney Köprüsü bilgileri yer
almakta. Ama i815, i820 gibi hızlandırılmış mimariyi kullanan yongasetli
anakartlarda yongasetinin ismi yer alır.
Yukarıda görülen ekran resminde,sol
üst köşede altı çizili yere bakarsanız Anakart Modeli - BIOS versiyonunu
göreceksiniz. örneğin, W6167MS V 1. 3 şeklinde. W6167MS burada model, V 1. 3 ise
kullanılan BIOS'un sürümünü belirtiyor.
AMI BIOS
· Sisteminizi
kapatın
· Klavyenizi kasanızdan çıkartın veya tuşlardan birini basılı
tutun.
· Sitemi açın ( klavye hatası ile karşılaşmanız
gerekiyor)



· Ekranın
sol alt köşesindeki harf ve sayılardan oluşmuş uzun diziye dikkat edin.
Bu
dizi BIOS tanımlama dizisidir. Bu dizi aşağıdaki gibi
görünür.
51-0102-005123-00111111-101094-AMIS123-P
Bu dizi 1991 ‘den
günümüze olan bir anakartı işaret etmektedir. Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS
tanımlama numarası 3. dizi bölümünde koyu olarak yer alan 005123
‘dür.
DINT-1123-04990-K8
Bu dizi 1986’dan 1991 ‘e kadar olan BIOS ları
işaret etmektedir..Bu BIOS tanımlama dizisi için BIOS tanımlama numarası 2. dizi
bölümünde koyu olarak yer alan 1123’dür.
Eğer ikinci dizi kümesinin koyu
renkli ilk numarası;
1, 2, 8, veya bir harf ise-bu NON-AMI Taiwan üretimi bir
anakarttır.
3, 4, veya 5 ise- bu TRUE AMI anakarttır.
50 veya 6 ise - bu
NON-AMI US yapımı anakarttır.
9 ise –bu Taiwan üretimi değerlendirme
anakartıdır.
Not : Eğer tanımlama numarası NON-AMI bir anakartı işaret
ediyorsa bu durumda anakartı size satan kişi veya kuruluşlarla temasa geçmeniz
gerekmektedir.
(1) Son olarak, anakartınızın markasını ve modelini
öğrendikten sonra yapacağınız işlem artık çok basit. Yukarıda verilen adresten
ID Stirng'e göre sonuçları aldığınızda, size bu markanın Web sitesi adresi
verilecektir. Anakartınızın üreticisinin Web adresine gidip, ürünler bölümünden
sizin anakartınız ile ilgili olan sayfaya gidecek ve BIOS sayfalarından,
anakartınız için olan BIOS dosyalarına ulaşacaksınız.

5 - AWARD BIOS GÜNCELLEME
İŞLEMLERİ
önce sistemi boot
edebilecek bir disket hazırlamanız gerekiyor. Bunun için Win9x veya Windows Me
kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim
Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu izleyip, bir açılış disketi
oluşturun.



PC'yi bu
disket ile açmanız gerektiğinden, BIOS'a girip ADVANCED BIOS FEATURES
menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücüsüne verin. Böylece sistemi
disketten boot edebileceksiniz.
Anakartın modeline göre, kutucukta belirtilen
BIOS dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS
dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekin ve diskete
kopyalayın.



Daha sonra
BIOS'a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.Bilgisayarı disketten
açtıktan sonra komut satırına awdflash.exe yazıp entere basın.Karşımıza
aşağıdaki gibi bir ekran çıkacaktır.



File Name
to Program kısmına anakartınızın üreticisinin web sitesinden
indirmiş olduğunuz yeni bios bilgilerini içeren .BIN uzantılı dosyanın
diskinizdeki tam yolunu yazın.Bu işlemi yaptıktan sonra anakartınızın Flash tipi
okunacak ve ekranda görülecektir.Aşağıda görüldüğü gibi Flash tipi “Winbond
29C020 / 5V “ olarak ekrana gelmiştir.Daha sonra en alt kısımda size "Do You
Want To Save BIOS? " şu anda kullandığınız BIOS'u kayıt edip etmeyeceğinizi
sorulur. "Y" tuşuna basarak bunu kabul edin.



Daha sonra
sizden şu anki bios dosyanızı biryere yedeklemeniz için bir dizin ve dosya ismi
girmeniz istenecektir. örneğin dosya ismi olarak ESKIBIOS.BIN
verebilirsiniz



Bu işlemi
yaptıktan sonra entere bastığımızda karşımıza “Now Backup System Bios to a file
“ uyarı yazısı gelecektir



Bu işlem
bittikten sonra alt bölümde ikinci bir soru belirecek: “Are you sure to
program?” BIOS’u güncellemek istediğinize emin olup olmadığınız sorusuna “Y”
tuşuna basıp devam edin.BIOS güncellenecek ve bilgisayarınız otomatik olarak
tekrardan başlayacaktır.Post ekranında iken DEL tuşuna basarak BIOS'a girin ve
LOAD SETUP DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları
değiştirip, kayıt edip çıkın.Açılışta POST ekranında sağ üst köşede göreceksiniz
ki BIOS ‘un versiyonu değişmiştir. Böylece BIOS ‘u sağlıklı bir şekilde
güncelleyebildiğinizi anlayabilirsiniz.

6 - AMI BIOS GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
Bir sistem disketi oluşturun . İnternetten
çekeceğiniz ROM uzantılı dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine
internetten Ami703e.com dosyasını kopyalayın.ROM uzantılı bu dosyanın bir
kopyasını acil durumlarda kullanabilmek için başka bir diskette saklayın ve
dosya ismini AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.Sistem disketi ile sistemi açın ve
şunları yazın:

AMI703E xxxxxx.ROM

xxxxxx olan yere BIOS dosyasının
ismini yazacaksınız.

"Y" tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi
başlayacaktır. Programlama işlemi başarılı olursa, "Flash EEPROM Program
Successful" mesajı görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden
başlayacaktır.
7 - BAZI ANAKART İÇİN GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
a - ASUS
ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ

ASUS Anakartlarda, genelde AWARD BIOS
kullanılıyor. Sadece, şu an için eski bir kart sayılan ASUS K7M’de AMI BIOS
kullanılmıştı. Onun haricinde, AWARD BIOS kullanılıyor. Fakat ASUS P3B-F dahil
olmak üzere ondan sonra ASUS un çıkan tüm anakartlarında, alışık olduğumuz AWARD
Moduler BIOS’un aksine, AWARD Medallion BIOS
kullanılmıştır.!



Award
Medallion BIOS
ASUS anakartların BIOS’unu güncellemek için, ASUS’a özel olan
AFLASH programını kullanmak gerekiyor. K7M serisi için ise, Flash822.exe
dosyasını kullanmak gerekiyor.
Genel olarak bakıldığında, Asus anakartların
BIOS’unu güncellemek için iki adet dosyaya ihtiyacımız var. AFLASH.exe ve güncel
BIOS dosyası.


Güncelleme İşlemleri :
Bir açılış disketi oluşturun.
AFLASH.EXE programını
oluşturduğunuz diskete kopyalayın
Aflash.exe programını disketten çalıştırın
ve “1.Save Current Bios to File” seçeneğini seçin.



ASUS BIOS
dosyasını ASUS ‘un web sitesinden daha önceden oluşturmuş olduğunuz diskete
indirin.
Ssistem disketti ile açılış yapın.
Sistem A sürücüsünde iken
Aflash.exe yazıp enter tuşuna basın.
Ana Menü’de iken 2 numaralı seçeneği
girin ve enter tuşuna basın.
“ Are you sure ?” sorusuna “Y” tuşuna basarak
evet deyin.



Yeni BIOS
bilgisi programlanmaya başlanır. Programlama işlemi bittikten sonra “Flashed
Succesfully” yazısı görünür.



Karşımıza
son gelen ekrandaki talimatları takip ederek BIOS güncelleme işlemini
bitiririz.
Talimatlar: EPROM ‘u güncellediniz;Sistemi yeniden başlatıp
sisteme girmeniz ve yeni BIOS ile güncellenmiş CMOS ‘u görmek için Load Setup
Defaults seçeneğini seçmeniz tavsiye olunur.



b -
GIGABYTE ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ


(6) Güncelleme İşlemleri
:
· Bir sistem disketi hazırlayın..
Not:
A.Bu işlem disket
sürücünüzdeki bütün bilgileri kaybetmenize sebep olacaktır.Bu sebeple dikkatli
olunuz.
B. Tipik olarak 4 dosya disketinize transfer edilecek fakat bunlardan
sadece command.com görünebilir olacaktır.
C. Son olarak disketinizdeki bu
dosyaların güvenliği için yazmaya karşı koruma tırnağını açın.
· BIOS
güncelleme dosyasını ve sıkıştırılmış haldeki awdflash.exe programını Gigabyte
sitesinden indirin.
· Sıkıştırılmış awdflash.exe dosyasını pkunzip veya
winzip gibi programlarla 1. adımda hazırlamış olduğunuz diskete açın.Daha sonra
yine indirmiş olduğunuz yeni BIOS dosyasını da diskete
kopyalayın.

Not:
Bu iki programı da aşağıda görmüş olduğunuz adresten
bulabilirsiniz.
www.shareware.com
· Yeni hazırlamış olduğunuz disketi
kullanmak için sisteminizi tekrardan başlatın.Sisteminiz disketten açılış
yapsın.
· DOS komut satırında iken awdflash.exe dosya_adı.xxx komutunu yazın
ve enter tuşuna basın. Dosya_adı.xxx dosyası sizin Gigabyte sitesinden indirmiş
olduğunuz ve diskete kopyaladığınız bios güncelleme dosyasıdır.
· Sıradaki
ilk seçeneğiniz, eski BIOS’u kaydetmek olacaktır.. Bu işlemi yapmanız tavsiye
olunur. BIOS’u güncelledikten sonra yeni özelliklerden memnun
olmayabilirsiniz.
A. Eski BIOS’u kaydetmeye karar verirseniz, yeni BIOS’un
adıyla kaydetmediğinizden emin olun.Eğer eski bios’a yeni bios dosyası ile aynı
ismi verirseniz eski bios bilgileri yeni bios dosyasının üzerine hiçbir uyarı
olmadan yazılacaktır. En basit isim verme şekli ESKIBIOS.BIN şeklinde
olabilir.
B. Eğer eski bios dosyanızı biryere kaydetmek istemiyorsanız en
azından eski bios’ un versiyon numarasını biryerlere not alın. Hayır demek için
‘N’ tuşuna basarak bir sonraki adıma geçin.
· Eski BIOS’u kaydetmek için evet
anlamında ‘Y’ tuşuna basın.
· Eski bios için bir isim verin ve enter tuşuna
basın.
· Sıradaki ikinci seçeneğiniz BIOS’u güncellemek isteyip istemediğiniz
olacaktır.
Evet demek için ‘Y’ tuşuna basın.
Not:
Bu adım çok
kritiktir.Flash işlemi sürmekte iken kesinlikle klavyeye,reset tuşuna veya açma
kapama butonuna dokunmayın.
· BIOS güncelleme işlemi tamamlandıktan sonra
disketinizi disket sürücüden çıkartın ve sisteminizi tekrar başlatın. Açılışta
POST ekranındayken BIOS versiyonunun değişmiş olduğunu göreceksiniz. Artık işlem
tamamlanmıştır.
c - ABIT ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) ABIT
Anakartların hemen hepsi AWARD BIOS kullanıyor. Abit’in sitesi Türkçe olarak ta
hizmet veriyor.
Abit’in Türkçe sayfalarına http://www.abit.com.tw/turkish/index.htm adresinden
ulaşabilirsiniz. önceden, Abit anakartların BIOS’unu update etmek için 3 adet
dosya gerekiyordu; ama şimdi o sistem yok. İki dosyaya ihtiyaç duyacaksınız.
Birincisi AWDFLASH programı, ikincisi ise BIOS güncellemede kullanacağımız BIN
uzantılı yeni BIOS dosyası.
Güncelleme İşlemleri (örnek Anakart: ABIT
SE6)
· önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor. Bunun
için Win9x veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket
koyup, Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi
yolunu izleyip, bir açılış disketi oluşturun. PC’yi bu disket ile açmanız
gerektiğinden, BIOS’a girip ADVANCED BIOS FEATURES menüsünden, boot sırasında
birinciliği disket sürücünüze verin. Böylece sistemi disketten boot
edebileceksiniz.
· Anakartınızın modeline göre, kutucukta belirtilen BIOS
dosyalarının adresine gidip, sizin anakartınız için en güncel olan BIOS
dosyasını çekin. Ayrıca, AWDFLASH programını çekmeniz gerekiyor. Daha sonra
BIOS’a girerek, önemli ayarları bir kenara not edin.
· Bilgisayarı disketten
açtıktan sonra, komut satırına: awdflash dosya_adı.xxx
yazıp Enter tuşuna
basın. Dosya_adı.xxx yerine, anakartımız için İnternetten çektiğiniz BIOS
dosyasının ismini yazacaksınız. örneğin:
awdflash SE6_SW.BIN
· AWDFLASH
programına girdiğinizde, size alt bölümde bir soru sorulacak : “Do You Want To
Save Bios?” Şu anda kullandığınız BIOS’u kayıt edip etmeyeceğiniz sorusunu “Y”
tuşuna basarak bunu kabul edin ve kayıt edilmesi için bir dosya adı girin .
örneğin: eskibios.bin
· Bu işlem bittikten sonra, alt bölümde ikinci bir soru
belirecek:
“Are you sure to program ” BIOS’u güncellemek istediğinizden emin
olup olmadığınız sorusuna. “Y” tuşuna basıp devam ediyoruz.
· İşlem
bittiğinde, bilgisayarınızı yeniden başlatarak BIOS’a girin ve LOAD SETUP
DEFAULTS seçeneğini uygulayın. Değiştirmek istediğiniz ayarları değiştirip,
kayıt edip çıkın. Abit, bu işi otomatikleştirmek için birkaç komut daha
yazmanızı daha mantıklı buluyor. Bilgisayarınızı hazırladığınız sistem
disketiyle açtıktan sonra komut satırına aşağıdakileri yazmak olacak
:
awdflash SE6_SW.BIN /cc /cd /cp /py /sn /cks /r
Buradaki harflerin
anlamları :
cc : Güncelleme işlemi bittikten sonra CMOS bilgilerini sil
cd
: Güncelleme işlemi bittikten sonra DMI bilgilerini sil
cp : Güncelleme
işlemi bittikten sonra PnP bilgilerini sil
py :BIOS’u Güncelle
sn : BIOS
yedeği alma
cks : Güncelleşmiş dosyayı eskisi ile karılaştır
r :
Güncelleme işlemi bittikten sonra sistemi yeniden başlat.

d - MSI
ANAKARTLAR ve BIOS GüNCELLEMESİ
(1) MSI, anakartlarının bir çoğunda AWARD
BIOS kullanılıyor. Fakat AMI BIOS kullanan bazı modelleri de
bulunmaktadır.
Award BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme İşlemleri
:
MSI, BIOS güncelleme işini kolaylaştırmak için, bütün dosyaları aynı dosya
içinde sıkıştırıp sitesine koymuş. Anakartınızın modeline uygun dosyayı
indirdikten sonra, bunu bir klasöre açın. Bu klasörün içine baktığınızda,
Autoexec.bat dosyası göreceksiniz.Bunun anlamı güncelleme işleminin otomatik
olacağıdır. Sistem disketinize, klasörünüzde yer alan tüm dosyaları kopyalayın,
ve sistemi yeniden başlatın. İşlem bittiğinde bilgisayarınız yeniden
başlayacaktır.Eğer otomatik olark değilde klasik yöntemle BIOS’u güncellemek
istiyorsanız ve eğer AWARD BIOS’lu MSI anakarta sahipseniz, GigaByte anakartlar
için anlatılan prosedürün aynısını MSI anakartlarda da
uygulayabilirsiniz.
Ami BIOS Kullanan MSI Anakartlar İçin Güncelleme
İşlemleri :
MSI’nin AMI BIOS kullanan anakartları da var. Bunlar için
Güncelleme işlemlerine bakacak olursak :
· Bir sistem disketi oluşturun.
İnternetten çekeceğiniz dosyayı diskete kopyalayın. Aynı diskete yine MSI’nin
sitesinden çekeceğiniz AMIFL634.EXE dosyasını kopyalayın.

· Yeni BIOS
dosyasının adı şu şekilde olmalı : A54MS10.ROM Bu dosyanın bir kopyasını başka
bir diskette acil durumlarda kullanmak üzere saklayın ve dosya ismini
AMIBOOT.ROM olarak değiştirin.
· Sistem disketi ile sistemi açın ve şunları
yazın: AMIFL634 xxxxxx.rom

xxxxx.rom olan yere BIOS dosyasının ismini
yazacaksınız.
· “Y” tuşuna bastığınızda, güncelleme işlemi başlayacaktır.
Programlama işlemi başarılı olursa, “Flash EEPROM Program Successful” mesajı
görünecektir. Bir tuşa bastığınızda sistem yeniden başlayacaktır.
e - INTEL
ANAKARTLAR ve BIOS GÜNCELLEMESİ
(1) Intel, hemen hemen tüm yeni
anakartlarında Phoenix BIOS kullanıyor. Phoenix BIOS genelde markalı PC’lerde
kullanılan bir BIOS markası. Ve Phoenix BIOS, anakartınızın markasını
belirleyebileceğiniz kod numaraları da sunmuyor. Ama, eğer INTEL marka anakarta
sahipseniz, açılışta INTEL anakarta sahip olduğunuzu gösteren bir logo ile
karşılaşacaksınız. Modelini ise “CTRL+ALT+ESC” tuş kombinasyonunu kullanarak
POST ekranına geçtiğinizde en üstte göreceksiniz.
Güncelleme İşlemleri :
·
önce sistemi boot edebilecek bir disket hazırlamamız gerekiyor.Bunun için Win9x
veya Windows Me kullanıyorsanız, disket sürücünüze boş bir disket koyup,
Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır-Başlangıç Disketi yolunu
izleyip, bir açılış disketi oluşturun.PC’yi bu disket ile açmanız gerektiğinden,
BIOS’a girip BOOT menüsünden, boot sırasında birinciliği disket sürücünüze
verin. Böylece sistemi disketten boot edebileceksiniz.
· Intel’in Web
sitesinden BIOS dosyalarını indirin ve bu dosyayı sabit diskinizde ayrı bir
dizine koyduktan sonra, üzerine çift tıklayın. çift tıkladıktan sonra “Bios.exe”
ve “Mk_bootz.exe” adında iki dosya çıkacak.

· “Bios.exe” dosyasına çift
tıklayın.Açılan dosyaları diskete kopyalayın.
· Yeni disketimiz ile sistemi
açmadan önce, BIOS’a girip tüm ayarları bir kenara not etmenizde fayda var.
·
Intel BIOS güncelleme için farklı bir açılış disketi hazırlamış; ekrana gelen
menü de Enter tuşuna basın.
· “Update Flash Memory From a File” seçeneğini
seçin.
· “Update System BIOS” seçeneğini seçin.
· Yeni BIOS dosyanızın
ismi sorulacak. Buraya güncellenecek BIOS dosyasının ismini yazın. İşlem bitene
dek bekleyin ve işlem bittiğinde disket sürücüden disketi çıkartarak yeniden
bilgisayarı başlatın ve BIOS’a girin. Not aldığınız ayarları tekrar
düzenleyin.


8 - CANLI
BIOS GÜNCELLEME

(1) Şu an
için Asus, GigaByte ve MSI, bazı anakart modelleri için, Canlı BIOS Güncelleme
olayını sunuyor. BIOS Güncellemenin artık son zamanlarda bir gereklilik olduğu
bir dönemdeyken Asus, GigaByte, MSI gibi firmalar BIOS güncelleme konusunda
kullanıcılarına daha kolay bir ortam hazırlamak için özel progrxxxxxları
kullanıcılara sunmakta. Bu firmaların yazdığı özel progrxxxxxlar sayesinde
anakartınızın BIOS’unu fazla uğraşmadan, ve teknik bir bilgiye sahip olmadan
güncelleyebiliyorsunuz. Firmaların kendi anakartları için hazırladıkları
programlar farklılık gösteriyor ama genelde mantık aynı: Anakartın modelini
otomatik olarak algılayıp (veya siz göstereceksiniz), Internetten uygun yeni
BIOS dosyasını çekip, güncellemeyi yapmak. Bu programların Win9x /Nt4,0/WinME ve
Win2000 altında çalışabiliyor olması kullanıcılara kolaylık
sağlıyor.!



Asus ve
GigaByte’ın programları benzer mantıkta. 2 farklı şekilde BIOS’unuz
güncelleyebiliyorsunuz. Eğer daha önceden yeni BIOS’u Internetten çekmediyseniz,
bu programlar aracılığı ile, Internetten uygun BIOS dosyasını çekebiliyorsunuz.
Dolayısı ile anakartınızın üreticisinin WEB sayfasına gidip, BIOS dosyası
aramaktan kurtulursunuz. Bu programlar, anakartınızın modelini otomatik olarak
belirliyor. Fakat her anakart “Canlı” BIOS Güncelleme olayını
desteklemiyor.



İkinci
yöntem ise, dosyayı ayrıca çekmek ve daha sonra güncelleme programında yeni bios
dosyasının diskinizdeki yerini belirtmek. Eklenmesi gereken bir ayrıntıda şu ki
Asus’un programı olan “Asus Update” programı, GigaByte’ın “@BIOS” programından
daha başarılı ve kullanıcı arabirimi çok daha güzel



MSI’nin
Live BIOS programını Internetten yüklüyoruz
MSI ise kısmen farklı bir yol
izlemiş. MSI bu işi programla yapıyor ama web üzerinden. Programı web üzerinden
yüklüyorsunuz, ve anakartınızın modeli program üzerinde değil de, web üzerinde
tanınıyor ve ona göre BIOS dosyası çekiliyor. Geri kalan işlemler ise
benzer.
Asus UPDATE: http://www.cizgi.com.tr/sss/sssliveupd-1.htm
GigaByte
@BIOS: http://www.gigabyte.com.tw/home/a_bios.htm
MSI Live BIOS:
http://www.msi.com.tw/support/featur...s/livebios.htm
9 -
BIOS KURTARMA İŞLEMLERİ
a - Intel Flash ROM ‘lu Anakartlar İçin BIOS
Kurtarma
Eğer Intel marka bir anakarta sahipseniz diğer anakart
kullanıcılarına göre şanslısınız. Zira, INTEL FLASH ROM’un Boot Block denilen
bölgesi için yazma korumasına sahip. Boot Block, BIOS çipinde çok ufak bir yer
kaplayan ,bilgisayarın açılabilmesi için bir takım algoritmalara sahip
sistemciktir. Dolayısı ile aslında bu bölümün güncellenmesi gerekmiyor. INTEL,
kendi ürettiği FLASH ROM ( BIOS çipi )’ larda bu boot block koruma özelliğini
koymuş ve bu FLASH ROM’u kullanan anakartlarda, BIOS Güncellemesi sonucunda
sorun yaşama ihtimalinin yok denecek kadar az. BIOS Güncelleme esnasında
elektrikler kesilse bile BIOS’unuzun Boot Block bölümü hasar görmediğinden,
bilgisayarınız yine açılacaktır ve Güncelleme işlemini tekrardan yapmanız
istenecektir. çünkü, BIOS Güncelleme olayının ilk bölümünde, BIOS çipindeki
bilgiler silinir, ikinci adımda ise bilgiler tekrar yazılır. Yani yarıda kalan
işlem sonucunda tekrar BIOS Güncelleme yapmalısınız. İntel marka anakartlarda
herhangi bir sorunla karşılaşıldığında uygulanması gereken yöntem şudur :
1.
INTEL anakartların üzerindeki “flash recovery” olarak tanımlanan jumper’ı bulun
ve kurtarma (recovery) pozisyonuna getirin.
2. Daha önce , INTEL anakartlar
için hazırladığınız disket ile sistemi açın.
3. Görüntü alamayacaksınız,fakat
bu sorun değil çünkü işlemleri bip sesleriyle yapacaksınız. Bip sesi duyduğunuz
anda Disket Sürücünüzün ışığı yanıyor ise, işlem başlamıştır demektir. Floppy
ışığı söndüğünde işlem bitmiştir.
4. Sistemi kapatın ve jumper’ı eski
konumuna getirin.
5. Sisteminizi tekrar açın ve güncelleme işlemine
başlayın.
b - Award BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Şimdi
anlatılacak çözüm ise, AWARD BIOS kullanan bir çok anakart kullanıcıları için
geçerli olacak bir çözüm (ASUS hariç). AWARD BIOS’a sahip anakartlarda işe
yarayan bir kurtarma olayı otomatikleştirilmiş bir olay. örneğin BIOS Güncelleme
sırasında, elektrik kesilmesi gibi bir sorun oluştu ve bilgisayarınız açılmaz
hale geldi. Panik yapmadan hemen İnternet erişimi olan başka bir bilgisayar
bulun ve işlemlere başlayın .
1. İlk olarak bir sistem disketi oluşturun :
format a:/q/s
2. Anakartınızın üreticisinin WEB adresine gidin ve kendi
anakartınız için olan yeni BIOS dosyasını indirin. AWDFLASH programını da
indirin. AWDFLASH programını ve BIOS dosyasını diskete kopyalayın. Ve
sisteminizdeki Autoexec.bat dosyasını da diskete kopyalayın. Şimdi Disket
Sürücünün içindeyken, Autoexec.bat dosyasına sağ tuş tıklayıp düzenle deyin.
Autoexec.bat içerisindeki tüm satırları silin. Ve şunları yazın:
A:AWDFLASH
dosya_adı.xxx /SN /PY /CP /CD /CC
örneğin:
A:AWDFLASH W6334VMS.bin /SN /PY
/CP /CD /CC
Bu arada yukarıda AWRDFLASH programının AWDFLASH.EXE şeklinde
bulunacağı varsayılarak, AWDFLASH yazıldı. Ama aynı program AWDFL770 gibi
isimlerle de bulunabilir. çektiğiniz AWARD BIOS Güncelleme programının ismine
göre, verdiğimiz komut satırını değiştirmemiz gerekiyor.
örneğin
:
A:AWDFL770 w6334VMS.bin /SN /PY /CP /CD /CC
Autoexec.bat dosyası
içindeki değişiklikleri yaptıktan sonra, bunu kayıt edin.

3. Bu disket
ile, sistemi açın. Ekrana görüntü gelmeyecektir. Bip sesiyle beraber, Disket
Sürücü ışığının yanmasıyla işlem başlayacaktır. 1,5 – 2 dakika arası sürecek bir
işlemden sonra, disket sürücünün ışığı sönecektir. Ve sistemi artık
başlatabilirsiniz! Fakat bu yöntem her anakartta çalışmıyor.
c - Award BIOS’
lu ASUS Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
Daha önce belirtildiği gibi, ASUS,
kendi anakartlarındaki BIOS Güncelleme işlemini yapabilmeniz için AFLASH
programını sizlere sunuyor. Kilit nokta şu: AFLASH programını çalıştırdığınızda,
karşınızda duran ikinci seçenek şudur : “Update BIOS Including Boot Block and
ESCD” (“ Boot Block ve ESCD dahil BIOS’u güncelle”) . BU demektir ki Asus
Anakartların BIOS’unu güncellerken bir sorun çıkarsa, Boot Block’un zarar görmüş
olması ihtimaller arasında. O zaman sisteminiz açılmayacak anlamına gelir. Tabii
her zaman böyle olacak diye bir kaide yok. Boot Block gerekli olduğu vakitlerde
güncelleniyor.
d – Ami BIOS Kullanan Anakartlar İçin BIOS Kurtarma
AMI
BIOS’lar için genelde ortak bir kurtarma yöntemi var.

1.AMI BIOS’u olan
anakartınızın markasına ve modeline göre, anakartınızın üreticinizin adresinden
yeni BIOS dosyasını çekin. Bu dosyanın ismi şuna benzer bir şey olur :
A54MS10.ROM
2. Bu dosyanın ismini, AMIBOOT.ROM olarak değiştirin. Sonra bunu
boş bir diskete kopyalayın.
3. Diskete sistem dosyalarını transfer ETMEYİN.
Diskette sadece ve sadece AMIBOOT.ROM dosyası olacak. Açılmayan sisteme bu
disketi koyduktan sonra, CTRL ve HOME tuşlarını nasılı tutarken sistemi açın.
Disket Sürücünün ışığı yandıktan sonra elinizi bu tuşlardan çekin.
4. Sistem,
BIOS Güncelleme olayını yaklaşık 35-40 saniye içinde bitirecek. İşlem bittiğinde birkaç bip sesi
çıkacaktır. Daha sonra sisteminizi açabilirsiniz!